Stoppen met Roken
Als arbo-arts heb ik wellicht meer mensen begeleid met het stoppen dan menig huisarts. Ik zie nog ieder jaar mensen die COPD/Asthma hebben, een hersenberoerte, TIA of hartaanval hebben gehad en nog steeds roken. Soms zelfs met het argument “mijn eigen arts heeft me nooit verteld dat ik zou moeten stoppen”. Veel artsen adviseren hier niet meer over vanwege tijdgebrek en omdat de acceptatiekans van hun advies laag is: ze beginnen niet eens aan deze kansloze missie.
Doordat ik op een spreekuur meer tijd heb dan de huisarts of specialist heb ik over de jaren “praktijkervaring” opgedaan doordat patiënten (cliënten) in mijn spreekkamer mij konden vertellen wat uiteindelijk wel en niet werkt bij het stoppen. Hieronder vind je “onze” ervaringen…je mag deze met bronvermelding (www.actamed.nl) overnemen.
Waar sta je in het stoppen met roken?
Één van de belangrijkste zaken bij het stoppen is motivatie: op 1 januari stoppen is een mooi streven, maar de slagingspercentages zijn gering.
Ook zie ik veel rokers die weerstand hebben tegen de maatschappelijke trend om te stoppen: wat dat betreft zijn Nederlanders een soort “verzetstrijders” tegen eenieder die een ongevraagd advies geeft.
Wanneer je een belangrijke waarschuwing hebt gekregen van jouw lichaam (b.v. een TIA of klein hartinfarct) besef je dan dat het stoppen één van de weinige dingen is je zélf kunt doen om herhaling te voorkomen. Als je niet stopt dan geldt in een groot aantal gevallen de 1-2-3:
- het waarschuwingssignaal: herstel is nog goed mogelijk
- de grote: je bent langdurig arbeidsongeschikt en volledig herstel is niet meer mogelijk
- de fatale of op het randje er van: je bent blijvend hulpbehoevend
Zeker voor wat betreft de bloedvaten in de hersenen geldt: de gezondheid van deze vaten gaat alleen maar achteruit: zij kunnen niet, net als in het hart, door training extra haarvaten gaan maken waardoor een eventuele blokkade kan worden omgeleid.
Iedere verstokte roker heeft dezelfde excuses: roken is gezellig… mijn grootmoeder werd 96 en die rookte een pakje per dag…mijn vader rookte nooit, dronk niet, had geen overgewicht, niets! En stierf op jonge leeftijd aan een hartaanval…
Vaak zijn het de zaken die rond het roken spelen die het voor de roker “lekker maken”: lekker achterover op het terras met de vrienden, biertje erbij…enz. wees er van bewust dat er maar weinig rokers zijn die het roken zelf écht lekker vinden.
En alleen bijzondere en afwijkende informatie blijft echt hangen: zo ook dat omaatje, zij is echt de uitzondering (als ze al echt heeft bestaan). Tegenover haar staan vele duizenden rokers die het niet zover hebben weten te halen.
“Ik wordt van roken rustig…”
Helaas niet mogelijk, er zit namelijk een stimulerend stofje in, geen kalmerend. In mijn dagen als AGNIO psychiatrie moest ik één van de oudjes, een stevige roker met overgewicht, diabetes en slechte vaten in de benen, laten stoppen met roken om uiteindelijke amputatie van een been te voorkomen. Hij kreeg nicotine-pleisters. Hij was er echter niet verstandelijk “bij” dus het kwam er op neer dat hij toch stevig doorrookte…oeps! Ik werd erbij geroepen omdat het leek alsof hij een overdosis Haldol had genomen en stijf stond van de spierspanning….overdosis nicotine dus!
Dit leert ons dat roken / nicotine allesbehalve ontspannend werkt.
(Hij heeft later helaas zijn been moeten afstaan toen er na het nagelknippen een wondje ontstond dat niet genas en ging ontsteken)
Waarom denken rokers dan vaak dat ze er rustig van worden?
- even wegstappen uit het stressvolle werk om te gaan roken en schrijven de rust toe aan de sigaret (ze stappen letterlijk uit de stress-situatie, kortom ga voortaan mee met de rokers alleen laat die sigaret liggen: werkt net zo goed)
- de belangrijkste: nicotine is een echte drug: dat betekent dat het uitstellen van de tweede sigaret gepaard gaat met onrust door een onttrekkingsverschijnsel; hoe langer dat duurt hoe onrustiger je wordt. Rook je die tweede, dan doe je alleen dat verschijnsel teniet
- je geen houding kunnen geven zonder die sigaret; lijkt op compulsief gedrag waarbij het niet kunnen uitoefenen van je gewoonte leidt tot onrust
- de omstandigheden waaronder gerookt worden met de maten, op het terras enz…en dan al die positieve gevoelens toeschrijven aan de sigaret
Kortom: sorry, maar rustig worden van een sigaret is klinkklare onzin.
Stoppen: de fases
Minderen
Minderen is geen doel op zich, er zijn zo goed als geen rokers die stabiliseren rond een getal minder dan 5 per dag, althans, ik ben ze nog niet tegengekomen. En niet gestopt betekent dat het ook zo weer meer kan worden…
Stoppen: de eerste week
Ja, na een week complete stop ben je chemisch (fysiologisch) niet meer afhankelijk van nicotine: de moeilijkste stap is in de duur dus beperkt tot een overzichtelijke periode.
Daarna: situaties waarin je roken lekker vond
De verleiding, de groepsdruk, de gewoonte…allemaal zeer belangrijke factoren die aan je trekken indien je eenmaal bent gestopt om weer te beginnen.
Het plan
Stoppen zonder plan heeft een slagingskans dat kleiner is dan een muntje opgooien.
Niemand kan dat plan voor je schrijven, maar dit zou er in kunnen staan:
- kan ik het zonder hulp of heb ik hulp nodig? Je huisarts kan je een medicijn voorschrijven: Champix * wat het meest effectief wordt gerapporteerd in mijn spreekkamer. Ja, je moet het zelf betalen, ja het is duur, maar kom op, je houdt geld over als je stopt
- de eerste week: ik ga mijn omgeving vertellen dat ik ga stoppen en oh wee als je mij vertelt dat ik beter weer kan beginnen omdat ik chagrijnig ben….ik zorg dat ik voldoende afleiding heb, ik zorg er ook voor dat ik geen rookwaar in huis heb, vrienden mogen buiten gaan staan als ze zo nodig moeten…de asbak staat voortaan buiten!
- daarna: ik maak een lijstje van alle situaties waar ik roken lekker vond, feestje, stress/werk, na het eten….enz. ik verzin ook een alternatief nl: (zelf invullen…nee geen slagroomgebak)
- al het geld wat ik niet uitgeef aan roken stop ik in een potje en aan het eind van de maand ga ik er iets leuks mee doen
* (nee ik krijg geen reklame-inkomsten hieruit)
De laatste tips
- je bent pas echt gestopt als je goed jaar verder bent en geen enkele drang meer voelt in die bekende situaties waar je het eerder lekker vond
- hoesten zal toenemen: omdat het trilhaar van het slijmvlies herstelt komt er meer slijm naar boven…het wennen aan de (nieuwe) hoestprikkel kan een paar weken duren
- weet: één keer zondigen en je bent weer verslaafd: ik hoor het zo vaak: stress/ feestje “kom op, ééntje kan geen kwaad”: NIET DOEN!
- het stinkpotje: stop je laatste 2 peuken in een klein schoon potje met schroefdeksel, twee druppeltjes water erbij, dichtschroeven, altijd bij je houden. Krijg je trek?…opendoen, neus eronder, diep inhaleren…ik verzeker je, je bent er weer een halve dag van genezen… 😉
Doe er mee wat je wil maar wees te allen tijde eerlijk naar jezelf, hou jezelf niet langer voor de gek bv. waarom jij niet zou kunnen stoppen met roken of waarom het nu geen goed moment is…
Heb je nog meer gouden tips, buiten acupunctuur en andere zweverige dingen, laat het me weten, een ander zal je er dankbaar voor zijn.
tip 1) iemand gaf aan veel te hebben gehad aan het boek Nederland Stopt! Is er ook als luisterboek en grappige scheurkalender.
tip 2) neem eens een kijkje op www.tabaknee.nl naar de manier waarop de tabaksindustrie kinderen aan het roken brengt en de mensen achter de rokerslobby.
tip 3) er is een leuke App die bijhoudt wat de winst is in gezondheid en geld: QuitNow!
tip 4) wel eens gezien hoe je eruit had gezien als je nooit had gerookt? Zie hier het verschil tussen rokende en niet-rokende eeneiige tweelingen: http://bit.ly/1PPmjmx
tip 5) het je geen houding kunnen geven, of je gewoontes niet kunnen uitoefenen na het stoppen met roken: op zich wil ik dit niet promoten, maar wanneer het je kan tegenhouden weer te starten met roken: de e-smoker (zonder nicotine) werd genoemd door iemand die daar veel baat bij had.